Thống kê cho thấy có đến 55-70% thanh thiếu bị mụn trứng cá, chính vì
vậy việc lựa chọn các sản phẩm trị mụn được đặc biệt quan tâm. Trong
đó, với những trường hợp mụn trứng cá nặng thường sử dụng thuốc isotretinoin
để điều trị khi mà các loại thuốc kháng sinh khác không thể đáp ứng
được (chẳng hạn như tetracycline, benzoyl peroxide, axit salicylic…)
THÔNG TIN CHUNG VỀ THUỐC ISOTRETINOIN
Thuốc Isotretinoin (dẫn xuất của vitamin A) là loại thuốc dạng uống
nhằm ức chế tiết bã nhờn và là liệu pháp giải quyết hiệu quả vấn đề mụn
trứng cá nặng, tác động lên cả 4 yếu tố sinh bệnh của mụn trứng cá, tác
dụng nhanh. ♦ Tên thuốc: Isotretinoin ♦ Nhóm thuốc: retinoids – điều trị bệnh da liễu ♦ Bào chế: Viên nang mềm ♦ Đóng gói: 1 vỉ x 10 viên ♦ Hàm lượng thuốc: thuốc isotretinoin 10mg, 20mg, 30mg, 40mg ♦ Chỉ định điều trị: Mụn trứng cá nặng, u hắc sắc tố
THUỐC ISOTRETINOIN: CHỈ ĐỊNH & CHỐNG CHỈ ĐỊNH KHI ĐIỀU TRỊ
Những năm gần đây, thuốc Isotretinoin được lựa chọn, sử dụng thường
xuyên; đặc biệt là trong điều trị mụn trứng cá (tổn thương nặng) và nang
cục.
Việc điều trị bằng Isotretinoin được khuyến cáo “tiềm ẩn” nhiều tác
dụng phụ nguy hiểm nếu không nắm rõ cách dùng, liều lượng. Do đó, những
thông tin sau sẽ giúp bạn có thêm kiến thức chữa bệnh an toàn, hiệu quả,
bảo vệ làn da tốt nhất.
► Chỉ định điều trị
Theo nghiên cứu cho thấy, Isotretinoin là một đồng phân tổng hợp của
retinoic acid đã được chứng minh có hiệu quả kéo dài trong việc điều trị
mụn trứng cá cục và các nang cục kháng thuốc; đồng thời hạn chế thâm
sau điều trị mụn
► Cơ chế hoạt động
Nói về điều trị mụn trứng cá, các hoạt chất có trong thuốc
Isotretinoin – đường uống, tác động lên tất cả các cơ chế sinh mụn, đồng
thời thu nhỏ các tuyến bã nhờn, từ đó sẽ làm giảm tiết bã.
Thực tế dầu nhờn chính là nguyên nhân làm bít tắc lỗ chân lông, xuất
hiện mụn trứng cá, nên giảm nhờn sẽ giúp kiểm soát được tình trạng mụn
trứng cá trên da. Đây là ưu điểm vượt trội của Isotretinoin so với các
loại thuốc/ phương pháp trị giảm tiết bã nhờn khác.
Do đó, loại thuốc này được chỉ định trong điều trị mụn ở mức độ nặng hoặc trung bình mà không đáp ứng điều trị thông thường.
► Chống chỉ định dùng thuốc Isotretinoin
Thuốc Isotretinoin được sử dụng theo toa bác sĩ kê và có hướng dẫn cụ
thể và khuyến cáo rõ ràng chống chỉ định trong các trường hợp sau:
+ Bệnh nhân mẫn cảm hoặc bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào có trong thuốc
+ Người đã được chẩn đoán bị dị ứng với các dẫn xuất khác của vitamin A
+ Bệnh nhân bị mụn trứng cá trong thời kỳ mang thai, đang cho con bú hoặc đang có ý định có thai
+ Bệnh nhân có ý định đi hiến máu trong thời gian sử dụng thuốc
+ Người đang sử dụng kháng sinh thuộc nhóm tetracycline, minocycline, doxycycline ** Bệnh nhân cần lưu ý rằng, thuốc Isotretinoin
có ảnh hưởng đến một số vấn đề sức khỏe; do đó việc cùng thuốc cần hết
sức cẩn trọng và phải thông báo với bác sĩ mọi thông tin về tiền sử bệnh
lý, dị ứng… để được cân nhắc điều trị thay thế bằng một loại thuốc khác
phù hợp hơn.
HƯỚNG DẪN CÁCH DÙNG VÀ LIỀU LƯỢNG CHO PHÉP
Thực tế, trong hộp thuốc Isotretinoin nào cũng có tờ hướng dẫn sử
dụng hoặc bác sĩ khi kê đơn thuốc điều trị sẽ có hướng dẫn cụ thể. Bệnh
nhân cần tuân thủ điều trị để đạt hiệu quả, đảm bảo an toàn cho sức
khỏe.
► Cách dùng thuốc
Thuốc dạng viên nang mềm, người bệnh nên uống (nuốt) hết toàn bộ viên
thuốc, uống với một ly nước đầy (chỉ nên dùng nước lọc hoặc nước sôi để
nguội). Không được nhai/ bẻ thuốc/ nghiền nát hoặc ống thuốc với những
loại thức uống khác, điều này sẽ làm thay đổi công dụng của thuốc hoặc
ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ thuốc.
Thuốc có thể được dùng sau bữa ăn, không được nằm ngay sau khi uống thuốc (khoảng 15 phút sau khi uống) ** Bạn cần biết rằng, có thể trong vài tuần đầu
khi sử dụng thuốc, tình trạng mụn trứng cá có thể nghiêm trọng hơn và
nếu phát huy tốt công dụng thì khoảng 1-2 tháng tình trạng bệnh sẽ
thuyên giảm rõ rệt.
Nếu bạn đã dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ mà tình trạng mụn
không thuyên giảm và có chiều hướng xấu hơn sau 3 tuần nên dừng thuốc và
liên hệ với bác sĩ để được điều trị thay thế.
► Hướng dẫn liều dùng
Mỗi bệnh nhân được chỉ định liều dùng thuốc dựa trên tình hình mụn cụ
thể, độ tuổi, tình trạng sức khỏe, cân nặng và khả năng đáp ứng điều
trị (phản ứng thuốc sau liều dùng đầu tiên)… Liều dùng thuốc Isotretinoin được sử dụng cho người lớn:
+ Đối với mụn trứng cá nặng thường dùng từ 0,5-1mg/kg/ngày; ngày dùng
2 lần. Nếu tình trạng mụn rất nặng thì liều dùng tối đa được chỉ định
2mg/ kg/ ngày.
+ Đối với bệnh nhân bị u hắc sắc tố – di căn thì có thể phối hợp điều
trị với interferon alpha; liều lượng 60mg/ngày (chia thành 3 liều/ ngày
– dùng thuốc tối đa trong 6 tháng) Liều dùng thuốc được sử dụng cho trẻ em (trên 12 tuổi):
Liều lượng được chỉ định từ 0.25 – 0.5mg/ kg (chia đều thành 2 liều/ ngày)
Thông thường, bệnh nhân điều trị mụn trứng cá bằng Isotretinoin trong
khoảng từ 15- 20 tuần (hoặc dùng theo đúng liệu trình chỉ dẫn của bác
sĩ); không được tự ý tăng hoặc giảm liều. **Trên đây là thông tin liều dùng chỉ đáp ứng
cho những trường hợp hợp phổ biến nhất, không có giá trị thay thế chỉ
định và hướng dẫn từ bác sĩ, hãy liên hệ để tìm hiểu cụ thể trước khi sử
dụng.
► Cách bảo quản thuốc khi sử dụng:
Hãy bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, nơi không có nhiều độ ẩm (phòng
tắm) hoặc ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp. Đặc biệt lưu ý để thuốc
tránh xa trẻ em và thú nuôi trong gia đình.
Tuyệt đối không được sử dụng thuốc quá hạn sử dụng in trên bao bì, thuốc bị thấm nước ẩm, mốc, biến chất, đổi màu…
NHỮNG TÁC DỤNG PHỤ & TƯƠNG TÁC THUỐC CẦN CHÚ Ý
► Tác dụng phụ
Mặc dù đã có chỉ định của bác sĩ cũng như thông tin sử dụng thuốc
liều thấp Isotretinoin (dưới 0.5mg/kg/ngày) thì sẽ không để lại các tác
dụng phụ đáng kể. Song việc sử dụng sai cách, lạm dụng thuốc trong thời
gian dài, dùng không đúng liều… sẽ để lại những tác dụng phụ nguy hiểm.
– Các tác dụng phụ thông thường: khô môi, đắng miệng, sưng mí mắt, chảy máu cam, da khô, đau dạ dày, rụng tóc…
– Các tác dụng phụ nghiêm trọng: Ngứa da, đau cơ bắp, đau khớp, tâm
trạng thay đổi (trầm cảm, dễ cáu gắt, có xu hướng bạo lực, suy nghĩ tiêu
cực), viêm tụy hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng (sốt, đau họng, bong tróc
da bàn tay/chân)
– Các tác dụng phụ rất nghiêm trọng có thể xảy ra: Giảm thị lực, đau
đầu dữ dội, ù tai, đau ngực, nước tiểu sẫm màu, tiêu chảy nặng, vàng da,
chảy máu trực tràng…
– Các phản ứng dị ứng sau dùng thuốc: Phát ban đỏ, ngứa hoặc sưng (mặt, lưỡi, họng), chóng mặt, khó thở…
– Ngoài ra, việc lạm dụng thuốc cũng có thể dẫn đến rối loạn chức
năng tình dục, thuyên tắc mạch, sa sút trí tuệ… và một số tác dụng phụ
khác chưa được đề cập.
Do đó, khi dùng thuốc và nhận thấy cơ thể có phản ứng bất thường, hãy
chủ động liên hệ trực tiếp với bác sĩ, chuyên gia chuyên môn để được tư
vấn xử lý kịp thời.
► Tương tác thuốc
Đây là hiện tượng thuốc Isotretinoin có khả năng phản ứng với các
hoạt chất trong nhóm thuốc khác làm thay đổi hoạt động, tác dụng thuốc/
giảm khả năng hấp thu hoặc phát sinh những rủi ro không mong muốn.
Danh sách những loại thuốc mà Isotretinoin có thể tương
tác: Duloxetine; Amoxicillin; Ibuprofen; Aripiprazole; Acetaminophen;
Amphetamine; Dextroamphetamine; Cetirizine; Omega-3, Vitamin (A, B12, C,
D3, E);… ** Vì có thể xảy ra rủi ro đáng tiếc, hãy thông báo cho các sĩ
bản thân đang sử dụng loại thuốc gì để được xem xét khả năng tương tác
thuốc có thể xảy ra để tiến hành điều chỉnh.
MỘT SỐ LƯU Ý KHI SỬ DỤNG THUỐC
Để điều trị thuốc phát huy tác dụng, đảm bảo an toàn, các chuyên gia khuyến cáo bạn nên thực hiện các lưu ý sau:
+ Nên sử dụng thuốc theo đúng chỉ dẫn bác sĩ (tên thuốc, liều lượng sử dụng)
+ Không được hiện máu trong thời gian dùng thuốc và sau ít nhất 1 tháng ngưng thuốc
+ Do thuốc Isotretinoin có thể khiến da nhạy cảm hơn, nhất là khi
tiếp xúc ánh nắng mặt trời; do đó hãy che chắn hoặc có biện pháp chống
nắng khi ra ngoài.
+ Nên hết sức cẩn trọng khi lái xe hoặc làm việc máy móc, cần sự tập
trung cao độ… bởi thuốc có thẻ làm giảm thị lực, giảm tầm nhìn trong quá
trình sử dụng.
+ Không được thực hiện tẩy lông, laser… khi dùng thuốc hoặc ít nhất là 6 tháng sau khi ngưng thuốc để tránh để lại sẹo trên da.
+ Không nên dùng thuốc kích thích, rượu bia, đồ có cồn… khi dùng thuốc
+ Thuốc có thể làm giảm mật độ xương, do đó hãy hạn chế chơi thể thao
có cường độ mạnh như đá banh, bóng rổ, tennis, bóng chuyền, bơi lội…
Không có nhận xét nào